Ustawę o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym czeka rewolucja. Rządowy projekt nowelizacji wpłynął już do Sejmu. Powołano również sejmową Komisję Infrastruktury oraz Komisję Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, które zakończyły prace, przyjmując doprecyzowujące poprawki do projektu.
Jak wynika z doniesień prasowych, projekt, który trafił do sejmowych podkomisji jest w zakresie głównych założeń tym, nad czym będą pracować posłowie i senatorowie. Treść planowanej nowelizacji zasadniczo już się więc ukształtowała.
# Zintegrowane plany inwestycyjne. Jednym z najważniejszych rozwiązań, które znalazły się w procedowanym projekcie jest wprowadzenie zintegrowanych planów inwestycyjnych (ZPI). Będzie to szczególny rodzaj miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego uchwalany przez radę gminy na wniosek inwestora. Ma on umożliwić realizację inwestycji, której przeprowadzenie nie byłoby możliwe na podstawie aktualnie obowiązującego planu lub przy braku jego uchwalenia. Co ważne, będzie on umożliwiał przeprowadzenie inwestycji dowolnego rodzaju i nie będzie ograniczony wyłącznie do inwestycji mieszkaniowych. Przewiduje się możliwość zaangażowania w uchwalenie ZPI kilku inwestorów, którzy złożyli jeden wniosek oraz prowadzenia procedury uchwalenia jednego ZPI na podstawie kilku wniosków. Dzięki nowym przepisom będzie możliwe również pokrycie całości lub części kosztów wynikających z konieczności uchwalenia ZPI. Gminy uchwalały na prośby inwestorów plany miejscowe, inwestorzy jednak nie mogli tego finansować, ponieważ uchwalanie planów miejscowych to zadania własne gminy.
# Umowa urbanistyczna. Wzajemne zobowiązania gminy i inwestora będą zapisane w umowie urbanistycznej (w formie aktu notarialnego), która będzie podstawą realizacji inwestycji, a warunkiem wejścia w życie takiej umowy będzie uchwaleni ZPI przez radę gminy.
# Decyzje WZ ważne przez 5 lat. Kolejną istotną zmianą jest wprowadzenie okresu ważności decyzji o warunkach zabudowy, które będą ważne przez 5 lat od daty uprawomocnienia. Jak wynika z uzasadnienia do projektu ustawy, ma to ukrócić uzyskiwanie decyzji WZ “w celach spekulacyjnych”. Zdaniem ustawodawcy spowoduje to również, że wystąpienie o decyzję WZ będzie racjonalne tylko w tych przypadkach, kiedy inwestor rzeczywiście będzie zainteresowany realizacją inwestycji.
# Inne zmiany. Procedowana nowelizacja przewiduje również szereg innych zmian, takich jak:
- zwiększenie wpływu społeczeństwa na decyzje podejmowane w planowaniu przestrzennym poprzez wprowadzenie następujących rozwiązań:
- treści mają być sformułowane w sposób powszechnie zrozumiały, językiem niespecjalistycznym
- informacje o konsultacjach społecznych – udostępniane zarówno lokalnie, jak i w zasięgu ogólnokrajowym
- konsultacje społeczne będą odbywały się po godzinach pracy, w miejscach łatwo dostępnych a udział w nich będą mogli zabrać wszyscy, w tym osoby nieletnie
- zapewniona ma być także możliwość zdalnego udziału w poszczególnych formach konsultacji
- czas trwania konsultacji społecznych – 28 dni
- zainteresowani będą mogli otrzymywać informacje o trwających procedurach planistycznych za pośrednictwem e-mail
- wprowadzenie planu ogólnego gminy
- będzie uchwalany obligatoryjnie dla całej gminy (z wyłączeniem terenów zamkniętych) i zastąpi studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy w zakresie zasad realizacji polityki przestrzennej
- będzie stanowić akt prawa miejscowego (w przeciwieństwie do studium)
- ustalenia tego planu będą wiążące dla planów miejscowych oraz dla decyzji o warunkach zabudowy
- wprowadzenie Rejestru Urbanistycznego.
- Ma to być baza danych i informacji przestrzennych o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym prowadzona w systemie teleinformatycznym, a wszystkie dane w tym rejestrze (z wyłączeniem danych osobowych) mają być jawne i bezpłatne. Rejestr ma być dostępny od 2026 r.